Bursa Uludağ TTO Genel Müdür Yardımcısı Nihal Sağlam tarafından Teknoloji Transfer Ofisi faaliyetleri hakkında bilgilendirme sunumu, Üniversite Sanayi İşbirliği Koordinatörü Mustafa Yetkin Aydınlı ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Çevik Tufan tarafından "TEYDEB 1501-1507-1005-1505 ve SAYEM Programları Proje Yazım Eğitimi'' online olarak gerçekleştirildi.
Etkinlikte, TEYDEB 1501-1507-1005-1505 ve SAYEM programları, Proje nedir? Proje önerisi nedir? Neden proje yapılmalı? Projenin önemi ve kazanımları, TÜBİTAK TEYDEB projelerinin tanıtımı ve değerlendirme süreci, fırsatlar-zorluklar, projenin kurgulanması, proje önerisi yazımına hazırlık ve araştırmanın planlanması gibi konular yer aldı.
Eğitimde hayata geçirilen programların genel amacının, firma düzeyinde katma değer yaratan kuruluşların, AR-GE çalışmalarını teşvik etmek olduğunu söyleyen Bursa Uludağ TTO Üniversite Sanayi İşbirliği Koordinatörü Mustafa Yetkin Aydınlı, "Amacımız, yenilikçi faaliyetler yapmaya özendirmek ve bu yolla Türk sanayisinin AR-GE yeteneğinin yükseltilmesine katkıda bulunmaktır. Burada yeni bir ürün üretilmesi, mevcut ürünün geliştirilmesi, ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi gibi konularda yürütülen AR-GE nitelikli projeler desteklenmektedir. 1501-1507 programlarına sadece KOBİ tanımına uyan ve sektörüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan Türkiye'de yerleşik tüm sermaye şirketleri proje başvurusunda bulunabilir. 2019 yılının 2. yarısından itibaren büyük ölçekli sanayi kuruluşları 1501 programında kapsam dışı bırakıldı. Bu düzenleme ile büyük ölçekli firmalar; öncelikli alanlarda açılan çağrı konularında başvuru yapmaya yönlendirilmiş olacaktır. Böylece AR-GE kapasitesi çok daha güçlü olan büyük firmaların AR-GE projelerini ulusal öncelikli alanlarımızda gerçekleştirmesi sağlanarak, katma değeri yüksek ürün ve teknolojilerin pazara erişmesi yolunda daha hızlı ve verimli sonuçlar alınabilecektir" ifadelerinde bulundu.
Başvuru koşullarını ve amaçlarını anlatan Aydınlı, "1507-KOBİ AR-GE başlangıç destek programı kapsamında KOBİ ölçeğinde işletmelerin en az ikisi ortaklı başvuru olmak kaydıyla ilk beş projesi desteklenir. 1501 Sanayi AR-GE projeleri destekleme programında ise başvuru sayısı için herhangi bir kısıtlama yoktur. KOBİ olmanın birinci koşulu, yıllık çalışan sayısının 249 ve altında olmasıdır. İkincil koşul ise, aynı yılın net satış hasılatının ya da mali bilanço toplamından herhangi birinin 40 milyon TL'yi aşmaması gerekir. 2018 yılı başında KOBİ olan bir işletme, 2018 yılı sonunda çalışan sayısı 230 ve yıllık net satış hasılatı 45 Milyon TL iken, 2019 yılı sonunda çalışan sayısı 255 ve yıllık net satış hasılatı 24 Milyon TL olması durumunda, üst üste 2 yıl dikkate alınan kriterlerden birini aştığından bu işletme KOBİ niteliğini kaybeder. Değerlendirme kriterleri ise; Endüstriyel AR-GE içeriği, teknoloji düzeyi, yenilikçi yönü, proje planının ve kuruluş altyapısının proje için uygunluğu, proje çıktılarının ekonomik yarara ve ulusal kazanıma dönüşümüdür" diye konuştu.
Katılımcılara, proje değerlendirme iş akış planını anlatan Aydınlı, sözlerine şöyle devam etti, "Proje ön değerlendirmesi, hakem değerlendirmesi, yürütme kurulu değerlendirmesi ve proje puanlarının belirlenmesi, kabul eşik değeri ve bütçe eşik değerinin belirlenerek kararların oluşturulmasıdır. 1505- Üniversite-Sanayi işbirliği destek programında; Üniversite kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Türkiye'de yerleşik ve proje sonuçlarını Türkiye'de uygulamayı taahhüt eden kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek sanayiye aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bir başka ifadeyle; 1505, Türkiye'de yerleşik sermaye şirketlerinin AR-GE yoluyla çözülebilecek ihtiyaçlarını ülkemizdeki bir üniversiteye, eğitim ve araştırma hastanesine veya kamu araştırma merkez ve enstitüsüne bir proje çerçevesinde ve işbirliği sözleşmesi kapsamında yaptırabilmesini hedefleyen programdır. SAYEM-Sanayi yenilik ağ mekanizması; SAYEM çağrısı iki fazdan oluşmaktadır. Birinci fazda; özel sektör öncülüğünde, üniversite ve kamu işbirliğiyle ihtisaslaşmış, bir AR-GE ve yenilik konsorsiyumu oluşturulması ve bu konsorsiyum aracılığıyla yüksek teknolojili ürün veya ürün grubu geliştirmeye yönelik yol haritası hazırlanması amaçlanmaktadır. Faz bitiminde ortaya çıkacak olan ürünleştirme yol haritaları başarılı bulunan konsorsiyumlar 2. Faz kapsamında açılacak olan çağrılara başvuru yapabileceklerdir"
TÜBİTAK TEYDEB Proje Önerisi Hazırlama Eğitimini, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Çevik TUFAN ise "Başarının Matematiksel Formülü" konulu sunumunu gerçekleştirdi.
Tufan, "Araştırma projesi; başlangıcı ve sonu belirli bir sürede, tanımlı amaç ve hedeflere sahip, değişim yaratan, planlanan uygulama adımlarıyla çeşitli çıktıların elde edildiği, belirlenmiş bir bütçeyle yürütülen bilimsel bir çalışma sürecidir. Proje Önerisi; Araştırılmak istenen konuda, yapmak istediklerimizi yazılı olarak, kanıta dayalı bir biçimde, doğru gerekçelendirme ve doğru ifade edebilme sanatı ya da becerisidir. Proje önerisi yazma becerisi edinmek bir yabancı dili öğrenmeye benzer. Bir süreç gerektirir. İhtiyaçlar ilgi oluşturur, ilgi dürtü oluşturur ve sonuçta öğrenme davranışı ortaya çıkar. Neden proje önerisi yazmalıyım sorusuna şu cevaplar verilebilir; Motivasyon sağlayan nedenler, bilime ve projelere bakış açısı, keşfetmek, inovasyon, teknoloji geliştirmek, teori geliştirmek, teknik geliştirmek ve zorunluluklardır" dedi.
İnovasyonun, katma değer yaratmak amacıyla; yeni ürün, hizmet süreç, iş modeli ve teknolojinin uygulamaya koyulması olduğunu söyleyen Tufan, "Amaç ve hedef terimleri birbirlerine karıştırılan terimlerdir. Amaç bir organizasyonunun gerçekleştirmeye çalıştığı nihai sonuçtur. Amaç" Bu organizasyon neden var" sorusunun cevabıdır. Proje önerilerinde amaç mutlaka bir hipotez veya araştırma sorusu içermelidir. Hedefler organizasyonunun ulaşmaya çalıştığı somut aşamalardır. Hedefler zorlayıcı olmalı ama ulaşılamaz olmamalıdır. Aynı zamanda ölçülebilir olmalıdır, bu sayede organizasyon bu hedeflere ulaşma konusundaki ilerlemeyi gözlemleyebilir ve gerekirse düzeltmeler yapabilir. Beyin fırtınası iki şekilde kullanılabilir. Birincisi yapılandırmalı, gruptaki her kişi kendi sırası geldiğinde fikrini söyler. İkincisi yapılandırmasız, grup üyeleri akıllarına geldiğinde fikirlerini söyler. Beyin fırtınasının amacı ise; küçük bir grup insanın bilgisinden yararlanarak kısa zaman periyodu içinde belirli bir konuda çok sayıda fikirler üretmektir" ifadelerine yer verdi.
Sunumunda TÜBİTAK ve projelerinin önemli özelliklerine vurgu yapan Tufan eğitimde şu konulara yer verdi:
"TÜBİTAK Sanayi AR-GE projeleri destekleme programının en önemli özelliği; program ile küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ölçeğindeki kuruluşların proje esasla araştırma-teknoloji geliştirme ve yenilikçilik faaliyetlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. TÜBİTAK KOBİ AR-GE başlangıç destek programının önemli özelliği; projelere program kapsamında sağlanacak desteklerle KOBİ'lerin, teknoloji ve yenilik kapasitelerinin geliştirilerek daha rekabetçi olmaları, sistematik proje yapabilmeleri, katma değeri yüksek ürün geliştirebilmeleri, kurumsal araştırma teknoloji geliştirme kültürüne sahip olmaları, ulusal ve uluslararası destek programlarında daha etkin yer almaları hedeflenmektedir. Üniversite- Sanayi İşbirliği destek programının önemli özelliği; bu programla, üniversite kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Türkiye'de yerleşik ve proje sonuçlarını Türkiye'de uygulamayı taahhüt eden kuruluşların ihtiyaçları doğrultusunda, ürüne ya da sürece dönüştürülerek sanayiye aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Sanayi yenilik ağ mekanizmasının önemli özelliği ise; Çağrı kapsamında desteklenen projelere geri ödemesiz olarak %100'e kadar hibe destek sağlanır. 1601 programı mevzuatı çerçevesinde olmak üzere desteklenen gider kalemleri; çağrı duyurusunda belirtilir."
Eğitimin ikinci gününde; Proje önerisi başvuru formlarının bölümleri ve yazımı 1-2, AGY100/AGY101 ve AGY105/AG115 Formları, Proje bilgilerinin ve dokümanlarının sisteme yüklenmesi süreci, başarılı proje örnekleri, sorular ve tartışma, son olarak sıkça yapılan hatalar ve çözüm önerileri gibi konular yer aldı.
