EDEBİYATTA EŞİTLİĞİ KONUŞTULAR

Nilüfer Belediyesi Kütüphane Müdürlüğü’nün düzenlediği ve Kasım ayı boyunca sürecek
Kütüphane Günleri etkinlikler dizisi iki farklı söyleşi ile devam etti.
Akkılıç Kütüphanesi’nde düzenlenen ve özellikle kadınların yoğun katılım gösterdiği
söyleşilerden ilkinde “Edebiyatta eşit miyiz?” başlığı ele alındı. Yazarlar Hatice Meryem ve
Şebnem İşigüzel’in konuşmacı olduğu söyleşide İşigüzel, edebiyatta eşitlik kavramını tarihi
perspektif açıdan değerlendirdi. İşigüzel, “Günümüzde eşitsizler daha eşitsiz, eşitler daha eşit.
Edebiyatta eşitliği sorgulamak yerine bugün bence ‘Eşitsiz insanlar arasında eşitlik ve eşitler
arasında özgürlük nasıl sağlanabilir?’sorularının yanıtlarını aramalıyız” dedi.
Türkiye coğrafyasında tarihte cinsiyet eşitliği ve kadın hakları konusunda baskıların bir
anlamda cevherler yarattığını, fakat bu baskıların bedellerinin her zaman ağır şekilde
ödendiğini hatırlatan İşigüzel, edebiyat ve yayın dünyası açısından kadınların hemen her
alanda olduğu gibi kalıplaşmış önyargılar, okurun beklentileri ve toplumun değer yargıları
üzerinden oluşan taleplerle karşı karşıya kaldığını ifade etti. İşigüzel, bu baskı ve önyargılara
rağmen kadınların edebiyat alanında müthiş bir üretim içinde olduğunu da sözlerine ekledi.
Yıllarca süren edebiyat okumalarında eşitlik kavramı penceresinden gözlemlerini aktaran
Hatice Meryem ise yüzyıllar içinde yaşanan tüm değişime ve yaşanan gelişmelere rağmen hali
hazırda cinsiyetçi bakış açısının edebiyat alanında da sürdüğünü söyledi. Batılılaşma
kavramının kadınlar üzerinden ele alındığı her tartışmada kadının sosyal alandaki yerinin
sorgulandığını ancak bu sorgulamanın genellikle erkek bakış açısıyla yapıldığını hatırlatan
Hatice Meryem “Edebiyat tarihimizde çok başarılı kadın yazarlar da olmasına rağmen
nedense onların üzerleri örtülmüş gibi. Bu açıdan bakıldığında eşit değiliz, eşit haklara sahip
değiliz” diye konuştu.
Türk edebiyatında kadın karakterler
Günün ikinci söyleşisinin konuşmacıları ise farklı üniversitelerde Türk Dili ve Edebiyatı
anabilim dalında, dikkat çeken pek çok araştırma ve yayında imzası olan akademisyenler
Didem Ardalı Büyükarman ve Seval Şahin’di. İkili, tarih aralığını 19.yüzyıl ile sınırlı
tuttukları “Cinsiyet üzerine edebiyat aracılığıyla bir topografya çalışması” isimli
araştırmalarının verilerini katılımcılarla paylaştı. Bu dönemde Osmanlı- Türk edebiyatı
alanında yazılan 21 eseri, “Türk edebiyatında kadın karakterler” başlığı altında inceleyen
akademisyenler; karakter-mekan, cinsiyet farklılıkları, meslek bilgileri, şiddet öğesi, sosyal
yaşam, eğitim gibi değişkenlerin, bu eserler içinde nasıl yer aldığı hakkında edindikleri
izlenimleri paylaştı. Büyükarman ve Şahin, edebiyat eğitiminde ve genç kuşaklara edebi
eserlerin okutulmasında kadın yazarların da ön plana çıkarılması gerektiğini ifade etti.
Söyleşilerin ardından Nilüfer Belediyesi Kütüphane Müdürü Şafak Baba Pala, “Eşit miyiz?”
temasıyla düzenlenen Nilüfer Kütüphane günleri etkinliklerine katkılarından dolayı
konuşmacılara teşekkür etti.