İMO BURSA ŞUBE, DEMİRYOLU PROJELERİNİ DEĞERLENDİRDİ

Küçükkayalar, tarımı, sanayisi ve turizmi ile öne çıkmaya çalışan, ihracat rakamları ve nüfus yoğunluğu ile de Türkiye’de önemli bir yere sahip Bursa’nın ulaşım yatırımlarının, ihtiyaçlar düşünülerek planlanması gerektiğini vurguladı.

İMO Bursa Şube Ulaşım Komisyonu’nun Bursa Ulaşımında Demiryolu (Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu projesi ve Kent Meydanı-Terminal(T2) Tramvay Hattı projelerinin yapım süreçlerini değerlendiren raporu şu şekilde:

Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu projesinin, Bilecik / Osmaneli ilçesinde kazı çalışmaları bitirilen tünelinde ışık görme töreni Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Bursa ve Bilecikli siyasilerin katılımıyla geçtiğimiz hafta sonu gerçekleştirildi. Bakan Karaismailoğlu, burada, 95 kilometrelik Bandırma-Bursa etabının proje çalışmalarının tamamlandığını söyledi. Bursa-Yenişehir -Osmaneli etabında yapım çalışmaları sürüyor. Bu bilgi şu bakımdan önemli; 201 kilometrelik Bandırma-Bursa-Yenişehir Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu hattının tamamının eş zamanlı açılması ile yük trenlerinin deniz (liman) bağlantısının sağlanması, navlun maliyetlerinin düşürülmesi ve ihracat için hayati öneme sahip.

Bu noktada kamulaştırma ve projesi biten, 22 kilometre uzunluğunda, 6 tünel ve 2 köprü içeren Bursa-Gemlik Demiryolu Projesi’nin, Bandırma- Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu inşaatına rezerv olarak eklenerek, Bursa iki uçtan yani hem Bandırma hem de Gemlik’ten denize bağlanmış olacak. Uzun süredir demiryolunu bekleyen Bursa için bu bir lütuf değil gecikmiş bir hakkın teslimidir. Gemlik’te inşaatı süren TOGG fabrikası düşünüldüğünde ise bu bir zorunluluktur. Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu projesinde toplam uzunluğu 16,5 kilometre olan 13 tünel, toplam 8 kilometrelik olan 11 kaçış tüneli, 1 kilometrelik 5 aç-kapa tüneli var. 16 Temmuz tarihinde törenle açılan tünel ise yaklaşık 500 metre uzunluğundaki T04 tüneli. Yani toplam 29 tünelden birinin kazı ve destekleme çalışması tamamlanmış sadece. Daha yalıtım, nihai beton, üst yapı ve ray döşeme, elektrifikasyon gibi detay çalışmalara, bu ve diğer tünellerde önümüzdeki günlerde başlanacaktır.

ULAŞIM YATIRIMLARI UZUN VADELİ PLANLANMALI

Bandırma-Bursa-Yenişehir-Osmaneli Yüksek Standartlı Demiryolu ile Bursa- Ankara ve Bursa-İstanbul arası yolculuk, 2 saat 15 dakika sürecek. İstanbul'a Bursa’dan 2 saat 15 dakika süren, Osmaneli aktarmalı demiryolu ile gitmek pratikte ne kadar tercih edilir olacak? Çünkü Osmangazi Köprüsü ve otoyol ile 1 saatte ulaşmak mümkün. Ulaştırma yatırımlarının uzun vadeli projeksiyon düşünülerek planlanması gerekmektedir. Ne yazık ki ülkemizde planlamalar bu şekilde yapılmamaktadır. Bursa'dan Ankara'ya 2 saat 15 dakikalık demiryolu yolculuğu yakın vadede güncelliğini koruyabilir. Ama orta ve uzun vadede beklenen potansiyel yolcusunu bulamayabilir. Çünkü KGM tarafından proje ve kamulaştırması biten, (Ankara-İzmir) Ayrım- Sivrihisar- Bursa otoyolu (Bursa Anadolu Otoyolu) biterse Osmaneli aktarmalı Bursa -Ankara demiryolunun albenisi, beklediğimize değmeyebilir. Görüldüğü gibi hem Bursa-Ankara hem de Bursa- İstanbul demiryolu yolculuğu, Bursa özelinde ya da Bursa’nın ihtiyaçları düşünülerek yapılan güzergahlar değildir.

BURSA ÖZEL ÇÖZÜME İHTİYAÇ DUYAN BİR İL

Ankara-İstanbul ana hattına Bursa aktarması olarak görülmüş. Türkiye İhracatçılar Meclisi 2021 verilerine göre, ihracatta İstanbul ve Kocaeli'nin ardından 3'üncü sırada yer alan, 3.150.000 nüfusa sahip Bursa, ülkenin toplam dış satımından yüzde 6,63 pay aldı. Bursa'dan 2021 yılında, 184 ülke ve özerk bölge ile 14 serbest bölgeye, toplam 14,9 milyar dolar dış satım gerçekleştirildi. Ülkemizin nüfus olarak 4’ncü büyük kenti, otomotiv, tekstil, hazır giyim, konfeksiyon ve mobilya gibi sektörlerin ihracatını gerçekleştiren Bursa’nın ihtiyaçları özel olarak düşünülüp, en hızlı ve konforlu çözülmeye değer büyüklüktedir.

‘KEŞKE’ KELİMESİNİ SIK KULLANIR HALE GELDİK

‘Keşke’ kelimesini çok sık kullandığımız şu günlerde. Osmangazi Köprüsü yapıldığı sırada İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şube’nin ve akademik odaların uyarıları kulak ardı edilmeyerek demiryolu hattı ile birlikte projelendirilse idi şuan ‘keşke’ kelimesini kentimiz için kullanılmamış olacaktık. Bursa’dan İstanbul'a YHT kategorisinde demiryolu ile çok daha efektif ulaşım sağlayabilirdi.

T2 HATTI DEĞERLENDİRMESİ

Kent içi raylı sistem yatırımlarını değerlendirdiğimiz de ise farklı bir tablo ile karşılaşmıyoruz. Kent Meydanı-Terminal (T2) Tramvay Hattı 10.06.2015 tarihinde ihalesi yapıldı. Toplam hat uzunluğu 9445 metre olan tramvay hattı yapım işi için 800 takvim günü süre verilmişti. Açılış 25 Haziran 2018 olarak duyuruldu. Hattın, İstanbul yolunu ikiye bölmesi ve T1 hattına ve BursaRay Hafif Raylı Sistem(HRS ) ile entegre edilmemesi tepkilere neden oldu. Akademik odalar ise projenin yanlış olduğu uyarısında bulundu. Mevcut müteahhitle sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle duran inşaatta, ikmal ihale süreci başladı. Bu dönemde tramvayların bir kısmı alınmıştı. Eylül 2020’de ikmal inşaat çalışmaları yeniden başladı. Eksik imalatlar tamamlandı ve nihayet 2 Temmuz 2022 de yani ilk ihalesinden 7 yıl sonra, 11 istasyonlu T2 Tramvay hattı hizmete girdi. Karayolundan izole edilmiş, korumalı hat, Kent Meydanı ve Beşyol'da hemzemin kavşakta karayolu ile kesişmekte. Kolları kamulaştırma nedeniyle yapılamayan Beşyol Kavşağı ile bir sinyalizasyondan kurtulan Yalova Yolu Caddesi, tramvay nedeniyle Beşyol Kavşağına çok yakın bir yerde tekrar eskiye döndü ve ışık nedeniyle durulmaktadır. Trafik Sinyalizasyonunda tramvay ile diğer lastik tekerlekli araçların yan yana beklemesi ise ilginç görüntüler oluşturmaktadır. BursaRay’dan farklı olarak beton duvarlar üstünde ferforje demirler ve bunlara monteli süs bitkileri ekili saksılar konmuş. Hatta ardışık üst geçitler, kentin İstanbul girişinden görünümünü engellemiş. Eskiden İstanbul’dan gelenleri Ovaakça’dan inişte Ulu Cami silueti karşılardı. Yine kent Meydanı’nda Ankara Yolu Caddesi üzerine yapılan yeni köprüler bir yana, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 45 yıl önce yaptığı eski köprüler, kuzey hattı mavi minibüsler için peron olarak kullanılıyor. Ayrıca bazı yerlerde T2 üstgeçit merdivenleri ya da asansör kulesi, apartman ve iş merkezleri ile neredeyse iç içe. Kamulaştırma giderlerini artırmamak adına yapılan bu zorlama çözümler, kötü bir görüntü vermektedir.

T2 HATTI 2 YIL SONRA BÖLGENİN YÜKÜNÜ TAŞIYAMAYACAK

Eski adı Yalova Yolu yeni adı İstanbul Caddesi olan caddede yüksek katlı kentsel dönüşüm ve İş Merkezi inşaatları var. Terminal, Buttim, DOSAB, TÜYAP Fuar Alanı, Adliye, Müftülük, Özdilek AVM, Anatolium AVM, As Merkez gibi yoğunluklu bölgelere yeni yoğunluklar eklenmeye devam ediliyor. Maksimum iki katarlı çalışabilecek, 7 yılda tamamlanan İpekböceği tramvayının ileriki yıllarda yolcu yükünü kaldırıp kaldıramayacağı soru işareti. Yalova Yolu tramvay değil hafif raylı sistem kapasitesindedir ve BursaRay’ın kuzey hattı olarak projelendirilmiştir, uygulama projeleri Büyükşehir arşivindedir. BursaRay Osmangazi istasyonunda bu hattın çıkış tüneli ağzı bile ileriki yıllar düşünülerek, bırakılmıştır. Şehrin kuzey yönü ilerideki nüfus projeksiyonu düşünülerek, HRS olarak planlanmalıydı. Önemli bir nokta da tramvayın dar bir bakış açısı ile sadece Terminal’e gitmesidir. DOSAB ve ciddi konut yatırımı bölgesi olan Demirtaş bölgesinin de bu hattan yararlanabilmesi sağlanabilmeliydi. Görünen odur ki, çok değil 2 yıl sonra tramvay o bölgenin yükünü taşımaktan uzak bir yatırıma dönüşecektir.