Türkiye’nin en büyük online istihdam platformu Kariyer.net’in, “HR Pulse” araştırma serisi kapsamında Curiocity iş birliğiyle gerçekleştirdiği “Çalışan Anne/Baba ve İş Hayatı” araştırmasının sonuçları açıklandı. Koronavirüs salgının çalışan anne ve babaların özel ve iş hayatlarına olan etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen araştırmaya; 28 Mayıs-5 Haziran tarihleri arasında 1.978 çalışan anne, 4-20 Ağustos tarihleri arasında ise 1.744 çalışan baba katıldı.
Çalışan anne/babaların motivasyonuna dikkat
Araştırma sonuçları; çalışan anne ve babaların yaklaşık %30’unun koronavirüs salgını döneminde çalışma hayatındaki tutumlarını “istekli” olarak tanımladığını gösterirken, “istekli olmadığını” söyleyenlerin oranının ise %25 olduğu görüldü. Diğer yandan çalışan her 10 anne/babadan 3’ünün kendisini ne istekli/ne isteksiz olarak tanımlaması ve bu dönemde mecbur olduğu için çalıştığını dile getirmesi de dikkat çeken diğer bir sonuç oldu. İstekli olmadığını belirten %25’lik kesim ile diğer kitle toplandığında, toplam kitlenin yarısının motivasyonunun düşük olması, salgın döneminin tüm çalışanlar üzerinde yarattığı endişe ve stresin bir sonucu olarak yorumlandı.
Anne ve babaların ortak kararı: Evde çocukla çalışmak zor oluyor
Araştırma sonuçları, evden çalışmanın anne ve babaları kutuplaştırdığını da gösterdi. Evden çalıştığını belirten her 10 anne/babadan 3’ü evden çok daha verimli çalıştığını belirtirken, 3’ü ise daha az verimli çalıştıklarını ifade etti.Evden çalışmayı daha az verimli bulan annelerin (%35) ve babaların (%32) sebeplerinin başında “Evde çocukla çalışmak zor oluyor” ve “Evde bölünüyorum” seçeneklerinin geldiği görüldü. Diğer yandan evden çalışmayı daha az verimli bulan anne ve babalar olsa da çalışan annelerin %72’si, babaların ise %78’i salgın döneminde evden çalışmış olmalarının çocuklarını olumlu etkilediğini dile getirdi.
Ebeveynler okullar fiziken açılmadıkça esneklik bekliyor
Araştırmaya katılan çalışan anne ve babalara, “Okulların uzun zaman diliminde kapalı olması durumunda işvereninizden beklentiniz nelerdir?” sorusu da soruldu. Çalışan anne ve babalar; işverenlerinin evden çalışma, ücretli/ücretsiz izin gibi opsiyonlar vasıtasıyla kendilerine esnek davranmalarını istediklerini dile getirdi. Diğer taraftan araştırma; çalışan annelerin yarısının işverenlerinden evden çalışma esnekliği beklediğini de ortaya çıkardı. Evden çalışma esnekliği bekleyen çalışan babalarının oranının %33’te kalması ise babaların anneler üzerinden konunun çözülmesini beklediklerini de gösterdi.
Çalışan babalar, annelere oranla daha kolay risk alıyor
Araştırma sonuçlarına göre çalışan anne ve babaların çoğu, salgın öncesindeki sistemlerinde çalışmaya devam etmeyi planlasalar da bu oranın anneler arasında daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Çalışan babaların %35’i daha iyi maaşlı bir iş bulmak ya da kendi işini kurmak gibi alternatiflere yönelmeyi değerlendirirken, aynı oran çalışan anneler için %15’te kaldı. Bu durum, çalışan babaların risk almayı daha kolay bulduğu; annelerin ise bu durumdan kaçındığı şeklinde yorumlandı.
Türkiye’de Beyaz Yaka Anne/Baba Olmak
Araştırma sonuçları ayrıca, Türkiye’deki beyaz yakalı anne ve babaların çalışma hayatına yönelik algı ve beklentilerine dair de çarpıcı veriler ortaya koydu. Babaların %72’sinin babalık iznini yeterli bulmadığı, her 10 babadan sadece 3’ünün şirketini “Baba dostu” bir şirket olarak tanımladığı görüldü. Diğer yandan çalışan babaların %40’ı, bir baba olarak yükümlülüklerini şirketine/yöneticisine açıkça ifade edemediğini belirtti.
Evli olan çalışan annelerin %75’i, “Çocukların ve ev işlerinin sorumluluğunun kendilerinde olduğunu” ifade ederken; evli olan çalışan babaların ise %41’i “Çocuklarının sorumluluğunun”, %36’sı “Ev işlerinin sorumluğunun” kendilerinde olduğunu belirtti. Bu durum; annelerin hem salgın öncesinde hem de salgın sırasında yüklenmek durumunda kaldığı sorumluluğu teyit etti.
Babaların, çocuk ve ev işlerindeki sorumluluğun ne kadarını üstlendikleri sorusuna; çalışan babalar, çalışan annelerden daha yüksek cevaplar verirken anne ve babaların cevapları arasındaki farkın bazı başlıklarda 30 puanı aştığı görüldü. Bu durum, babalar ile annelerin “Destek olmak” kavramında ortak bir paydada buluşamadıklarının da bir göstergesi olurken; babalardan gelen desteğin anneler için yeterli seviyeye ulaşmadığı anlaşıldı.
Araştırmaya katılan çalışan annelerin yarısından fazlası, anne olmanın kariyerlerinde ilerlemelerini zorlaştırdığını belirtirken aynı oran babalar için %25’te kaldı.
Araştırma sonuçları; ebeveynlik, çocuk bakımı ve ev işi gibi emek gerektiren diğer işlerin çoğunlukla anneden beklendiğini ve bu durumun da anneleri suçluluk duygusu ile kariyerleri arasında bir tercihe sevkettiğini düşündürttü.
